UTANGULIZI – YAJUE MAGONJWA YA INI

Ini ni kiungo laini sana na kinafanya kazi kubwa sana mwilini ya kuchuja sumu na damu na kuondoa sumu kutoka kwenye mmeng’enyo wa chakula ili kiende mwilini kufanya kazi. Ini lina uzito wa kilo 1.6 Inapimwa kwa wastani, kama sentimita 8 kwa usawa (kote), na sentimita 6.5 kwa wima (chini), na ni sentimita 4.5 kwa unene.

Kuna aina nyingi tofauti za ugonjwa wa ini. Lakini haijalishi una aina gani, uharibifu wa ini lako unakuwa sawa kwa kuwa unaathiri ini na kulifanya lisifanye kazi yake, pia tatizo linaweza kusonga mbele kwa njia hiyo hiyo. Ikiwa ini lako limeambukizwa na virusi, imejeruhiwa na kemikali (sumu), au inashambuliwa na mfumo wako wa kinga, hatari ya msingi ni sawa kwa wote kwasababu yote huzoofisha ini – kwamba ini lako litaharibiwa sana hivyo ini haliwezi kufanya kazi ya kukuweka uhai.

AINA ZA MAGONJWA YA INI

Kuna aina mbalimbali za magonjwa ya ini, nazo ni

• Ugonjwa wa ini unaotokana na Virusi kama hepatitis A, hepatitis B, na hepatitis C
• Ugonjwa wa ini unaotokana na Madawa, Sumu (kemikali), na matumizi makubwa ya vilevi na sigara. Kwa mfano ugonjwa wa Ini kuwa na mafuta (fatty liver disease) na cirrhosis.
• Kansa ya Ini (Liver cancer)
• Ugonjwa wa kurithi, kama hemochromatosis na Wilson disease

CHANZO CHA MAGONJWA YA INI

Magonjwa ya Ini yanavyanzo mbalimbali ambavyo asilimia kubwa yanatokana na mitindo ya maisha.

1. Matumizi ya vyakula au bidhaa zenye kemikali (Sumu).
2. Matumizi makubwa ya vilezi na sigara
3. Matumizi ya dawa zenye kemikali
4. Virusi aina ya hepatitis A, hepatitis B, na hepatitis C
5. Unene na uzito uliopitiliza (Obesity)
6. Kwa Kurithi kama hemochromatosis na Wilson disease
7. Kuto kula au kunywa vitoa sumu mwilini kama maji na vingine
8. Tatoo au kutoboa mwili
9. Kemikali nyingi zenye sumu (viuatilifu vingine, chemotherapeutics, mafuta ya peroxidised, aflatoxin, kaboni tetrachloride, acetaminophen, hidrokaboni zenye klorini, n.k.), chakula, pombe, maambukizo kama vile vimelea, virusi, fungi au bakteria na shida za mwili zinaweza kusababisha magonjwa ya ini kama vile hepatitis, ugonjwa wa ini wa uchochezi, homa ya manjano, hepatosis (ugonjwa wa ini ambao sio wa uchochezi, ugonjwa wa cirrhosis (ugonjwa wa mmeng’enyo ambao ni matokeo ya fibrosis ya ini), saratani ya ini, n.k.

HATUA ZA MAGONJWA YA INI

Zipo hatua kadhaa za magonjwa ya ini

Kuvimba. Katika hatua hii ya mapema, ini hupanuka au kuvimba.

Fibrosis. Tishu nyepesi huanza kuchukua nafasi ya tishu zenye afya kwenye ini iliyochomwa.

Cirrhosis. Kuporomoka kwa nguvu kumejengwa, na kuifanya iwe ngumu kwa ini kufanya kazi vizuri.

Ugonjwa wa ini wa hatua ya mwisho (ESLD). Kazi ya ini imezorota hadi kiwango ambacho uharibifu hauwezi kugeuzwa isipokuwa na kupandikiza ini.

Saratani ya ini. Kukuza na kuzidisha kwa seli zisizo na afya kwenye ini zinaweza kutokea katika hatua yoyote ya kushindwa kwa ini, ingawa watu walio na ugonjwa wa cirrhosis wako kwenye hatari zaidi.

DALILI ZA MAGONJWA YA INI

Aina nyingi za Magonjwa wa ini hazioneshi dalili yoyote katika hatua za mwanzo. Mara tu unapoanza kupata dalili za ugonjwa wa ini, ini yako tayari imeharibiwa na shida. Hii inajulikana kama cirrhosis

1. Kujisikia kuchoka na mdhaifu mda mwingi
2. Kukosa hamu ya kula – hupelekea kupungua uzito
3. kichefuchefu au kutapika hadi kutapika damu
4. Maumivu ya tumbo hasa katika eneo la kati la upande wa ini. Pia kuvimba sehemu ya ini na miguu.
5. Ngozi kuwa ya manjano na weupe wa macho makavu(jaundice)
6. Kukosa usingizi na kupumua kiwepesi
7. Kasi ya mapigo ya moyo kuongezeka
8. Kupoteza uwezo wa tendo la ndoa
9. Kupoteza kumbukumbu
10. Maumivu katika bega la kulia
11. Rangi ya Mkojo na kinyesi kuwa nyeusi
12. Damu kutoka puani

JINSI YA KUEPUKANA NA MAGONJWA YA INI

1. Punguza (balansi) kiwango cha halemu (choresterol)
2. Kula vizuri vyakula bora hasa asilia na sio vyakula vyenye kemikali
3. Lala vizuri kwa muda mzuri – masaa 7 hadi 9
4. Punguza Matumizi ya vyakula au bidhaa zenye kemikali (Sumu).
5. Punguza au Acha Matumizi makubwa ya vilezi na sigara
6. Punguza Matumizi ya dawa zenye kemikali
7. Tumia vyakula na vinywaji vinavyoondoa taka na sumu mwilini (Detoxifying Agent)
8. Punguza Unene na uzito uliopitiliza (Obesity)
9. Usichore Tatoo au kutoboa mwili ovyo
10. Fanya mazoezi – Angalau dakika 30 kwa siku
11. Usile vyakula vyenye mafuta mengi na sukari nyingi

TIBA YA MAGONJWA YA INI

Magonjwa ya ini yanatibika kwa hali tofauti, pia kufuatana na mda wa tatizo, mara nyingi wagonjwa wamekuwa wakikata tamaa na kuwa wabishi, hii hufanya wengi kufa kutokana na kuto kuwa makini na kile tunacho waeleza. Pia Tiba inalenga kuimarisha na kulitibu ini kutoka kwenye uharibifu.

DAWA YA INI

Tuna dawa ya kutibu kabisa magonjwa ya ini ambayo ni ya asili isiyo na kemikali ambayo hufanya mtu kupona na kuimarika kabisa. : Dawa hiyo hutibu kulingana na mda wa tatizo, ukianza kutumia baada ya wiki moja MTU huanza kupona na kuonesha mabadiliko, pia mgonjwa anapewa mfumo/mtindo wa maisha ambao inatakiwa autumie kwasababu kuna baadhi ya mitindo ya maisha inaendelea kuongeza tatizo pia kuna mitindo inapunguza hatari ya ugonjwa.

Tunamshukru Mungu kwa uumbaji wake na kutupa dawa ambazo alizileta ili kutuimarisha na kutuponya, Mungu hakuumba dawa nyingine zaidi ya mimea na vitu vingine vya asili, japo wengi hudharau. Mungu tunaomba utuokoe na kutuponya.

“Uamzi wako ndio kupona kwako”

MAWASILIANO

MAISHA DAILY

S.L.P 66 MBOZI, SONGWE

maishadaily@yahoo.com

0766797400 /0763656541

•